5. Μεγάλες αλλαγές στη διοίκηση της αυτοκρατορίας

1. Ποια εξωτερικά γεγονότα κλόνισαν τη ρωμαϊκή ειρήνη και απείλησαν με διάλυση του κράτους;

Γειτονικοί λαοί, οι Γότθοι στο βορρά και οι Πέρσες στην ανατολή έκαναν επιδρομές και λεηλατούσαν επαρχίες της αυτοκρατορίας.

2. Ποια εσωτερικά γεγονότα κλόνισαν τη ρωμαϊκή ειρήνη και απείλησαν με διάλυση του κράτους;

● Ο στρατός είχε γίνει παντοδύναμος και στασίαζε, όριζε ή και καταργούσε αυτοκράτορες.

● Κάποιες ακριτικές επαρχίες αποσχίστηκαν και έκαναν δικά τους κράτη.

● Οι σκληροί διωγμοί κατά των Χριστιανών δυσαρεστούσαν τους πιστούς της νέας θρησκείας και προκαλούσαν διχασμό με τους οπαδούς των άλλων θρησκειών.

3. Ποιος ήταν αυτοκράτορας και πώς προσπάθησε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα;

Ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός προσπάθησε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα με το σύστημα της τετραρχίας.

4. Τι ήταν το σύστημα της τετραρχίας και τι κατάφερε να πετύχει μ’ αυτό;

Χώρισε τη αυτοκρατορία σε τέσσερις μεγάλες περιφέρειες, δύο στην ανατολή και δύο στη δύση. Η καθεμιά είχε δικό της άρχοντα με αυξημένες εξουσίες. Το σύστημα αυτό επανέφερε την εσωτερική τάξη και την εξωτερική ασφάλεια.

5. Ποιοι ήταν οι τέσσερις συνάρχοντες και τι έκαναν μετά την παραίτηση του Διοκλητιανού;

Οι 4 συνάρχοντες ήταν ο Κωνσταντίνος και ο Μαξέντιος στη δύση, ο Λικίνιος και ο Γαλέριος στην ανατολή. Αυτοί συγκρούστηκαν μεταξύ τους με νικητές τον Κωνσταντίνο και το Λικίνιο.

6. Τι έκαναν για να δώσουν τέλος στην αναστάτωση που είχαν προκαλέσει οι διωγμοί των Χριστιανών;

Υπέγραψαν στο Μεδιόλανο της Ιταλίας το διάταγμα της ανεξιθρησκίας το 313 μ. Χ.

7. Τι προέβλεπε το διάταγμα αυτό;

Κάθε πολίτης της αυτοκρατορίας μπορούσε να λατρεύει όποιο θεό θέλει. Αυτό άνοιξε το δρόμο για την εξάπλωση του Χριστιανισμού.

8. Πότε και που συγκρούστηκαν ο Κωνσταντίνος με το Λικίνιο και ποιο ήταν το αποτέλεσμα;

Το 324 μ. Χ. στην Ανδριανούπολη με νικητή τον Κωνσταντίνο, ο οποίος έγινε μονοκράτορας.

9. Σε ποιες αλλαγές προχώρησε ο Κωνσταντίνος για την καλύτερη διοίκηση της αυτοκρατορίας;

● Αναδιοργάνωσε το στρατό.

● Διόρισε έπαρχους με πολλές εξουσίες.

● Οργάνωσε διπλωματικές επαφές με γειτονικούς λαούς.

● Έκοψε νέο χρυσό νόμισμα και τόνωσε την οικονομία.

● Μετέφερε την πρωτεύουσα από τη Ρώμη στο Βυζάντιο.

10. Πώς ονομάστηκε από τους ιστορικούς και τους Χριστιανούς για τις αποφάσεις του αυτές;

Από τους ιστορικούς ονομάστηκε Μέγας και από τους Χριστιανούς Άγιος και ισαπόστολος.